TAVUKLARDA HIRILTILI SOLUNUM VE TEDAVİSİ ( CRD HASTALIĞI )
🔸 CRD hastalığının ülkemizdeki açılımı kronik solunum yolları hastalıkları anlamına gelmektedir. Bu açılım aslında tüm solunum yolları hastalıklarını kapsayan genel bir addır. Kanatlı hayvanlarda özellikle de tavuklarda görülen bu hastalığın en yaygın görülenleri; Corvza, Ornithosis ve Mycoplasmosistir.
🔸Solunum yollarında görülen bu hastalıkların hepsi tavuklarda çok yaygın olarak görülmektedir. Bu hastalıkların hepsi aslında birden çok farklı etkileşimin sonucunda ortaya çıkar. Tedavi edilmediği takdirde tavukların ölümüne neden olur. Bu hastalığın görülme riskinin arttığı dönemler ise kış aylarının gelmesi ile soğuyan havaların etkisiyle artma meydana gelir. Ancak bu hastalığın hayvanlarda görülme olasılığından ziyade başka hastalıklar ile birlikte meydana gelmesidir.
🔸Bu hastalığın tavuklarda oluşması et ve yumurta verimin düşmesine ve gelişimlerinin etkilenmesine neden olur. hastalığın oluşmasına stres etmenleri, kötü hijyenik koşullar içerisinde meydana gelir. Bu tür hastalıkların iyileştirilmesi hastalığın yeniden olmasını engellemez o yüzdende mutlaka bu tür ortamlardan tavukların uzaklaştırılması ve hijyen ortamında bakılması önemlidir.
Tavuklarda hırıltılı solunum tedavisi;
🔸Bu hırıltılı solunumun tedavi edilebilmesi için öncelikle gereken ortamın kümes hayvanı olan tavuklara sağlanması gerekmektedir.
🔸Bunun dışında hastalığının iyileşebilmesi için antibiyotik içerikli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlar antibiyotik yemler ve suya karıştırılan antibiyotikler şeklinde tavuklara verilebilmektedir. Piyasada bu hastalığın tedavisi için bir çok ilaç bulunmaktadır. Bunların hepsi hayvanlar için üretilen ilaçlardır. O yüzdende tavukların bir veteriner aracılığı ile muayene edilmesi ve ona göre ilaç kullanılması gerekmektedir.
Tavuklarda hırıltılı solunum tedavisi için kullanılan ilaçlar;
🔸Bu hastalığın tedavisi yoktur. Aşı ile koruma sağlanabilir. Phibro vh+h120 yada nobilis ma5+clone 30 aşıları kullanılabilir.
🔹Tavilin Oral Çözelti: Bu ilaç tavukların suyuna ilave edilerek hayvanın alması sağlanan antibiyotiklerdir.
🔹Genta: İnsan içinde kullanılan bu göz damlası tavuklarda da oluşan bu rahatsızlıkta kullanılmaktadır. Hastalıktan kaynaklı gözlerde şişme yanma ve ağrılar için kullanılmaktadır.
🔹Teknopen Step: Enjektör ile hayvana uygulanan bir ilaçtır. Tavuklarda but kısmından uygulanmaktadir.
Tavuklarda hırıltılı solunum tedavisinde dikkat edilecek durumlar,
🔸Bu hastalıkta yani CRD hastalığında tavukların yeniden bu hastalığı kapmaması için gereken önlemlerin mutlaka alınması gerekir. Aksi takdirde iyileşme sürecinin hemen ardından bulaşıcı özelliğinden ötürü yeniden nüks eder. Özellikle genç tavuklarda daha çok görülen bu hastalık gereken hijyen koşullarının mutlaka sağlanması gereken bir hastalıktır. Dikkat edildiğinde çok da riskli olmayan bu hastalık ilgilenmeyip önemsenmediğinde ölümcül sonuçlar meydana getirir. O nedenle de bulaşıcı etkisi ve ilerleyici yapısından ötürü tavuk üreticilerinin bu hırıltılı solunum hastalığını önemsemelerinde fayda vardır. Çünkü kümes hayvanları hep bir arada yaşayan hayvan türleridir.